สารสำคัญต่อร่างกาย สารต้านออกซิเดชัน
การทำงานของร่างกายสามารถก่อให้เกิดอนุมูลอิสระ และทำให้เกิดภาวะเครียดออกซิเดชันได้ปฏิกิริยาสารว่องไวและสารอนุมูลอิสระที่เกิดขึ้นมีบทบาททั้งที่จำเป็นและสำคัญต่อร่างกาย และถ้าไม่สามารถควบคุมปฏิกิริยาที่เกิดขึ้น จากสารว่องไวปฏิกิริยาจะสามารถก่อบาดเจ็บ เกิดโรคขึ้นได้
การทำงานของระบบต้านออกซิเดชันในร่างกายมีการทำงานร่วมกันระหว่างสารต้านออกซิเดชันและวิตามินหลายชนิด รวมทั้งการทำงานของเอนไซม์ วิตามินและเอนไซม์ในการควบคุม ดังนี้
สารต้านออกซิเดชัน สามารถแบ่งตามกลไกการยับยั้งได้เป็น 3 ชนิด คือ
- Preventive antioxidant ป้องกันการเกิดอนุมูลอิสระ
- Scavenging antioxidant ทำลายหรือยับยั้งอนุมูลอิสระที่เกิดขึ้น
- Chain breaking antioxidant ทำให้ลูกโซ่ของการเกิดอนุมูลอิสระสิ้นสุดลง
สารต้านออกซิเดชัน
1.วิตามินอี เป็นสารที่ถูกดูดซึมเข้าร่างกายได้ดีที่สุด มีคุณสมบัติเป็นสารต้านออกซิเดชันสูง
2.มีบทบาทต่อระบบภูมิคุ้มกันควบคุมการทำงานเม็ดเลือดขาว ช่วยรักษาอาการต่างเกิดจากโรคต่าง ๆ ได้ คือ Melatonin
3.เป็นสารต้านออกซิเดชันที่รู้จักกันดี วิตามิน ซี หรือ Ascorbic acid ที่มีความสำคัญในการสร้างเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน, การเปลี่ยนแปลง procollagen เป็น collagen, การเปลี่ยน folic acid เป็น folinic acid,
4.เป็นกลุ่มสารที่มีบทบาทสำคัญในการเจริญเติบโตของร่างกายและดำรงการทำงานให้เป็นปกติ Beta-carotene และวิตามิน เอ ได้แก่ การมองเห็นภาพ การเติบโตของกระดูก การสืบพันธุ์ กระบวนการแบ่งเซลล์ ควบคุมระบบภูมิคุ้มกัน
5.สารต้านอนุมูลอิสระที่ถูกแพทย์นำมาใช้เป็นยา สามารถช่วยฟื้นฟูผิวให้ขาวกระจ่างใส ได้ดีกว่าการกินกลูต้า ถึง 10 เท่า คือ (SOD)Superoxide dismutase พร้อมทั้งช่วยลดความมันส่วนเกิน กระชับรูขุมขน มีคุณสมบัติสามารถช่วยต้านอนุมูลอิสระได้ดีกว่าวิตามินซีมากถึง 3,500 เท่า ช่วยปกป้องรังสี UV และและยังปกป้องแสงสว่างจากหน้าจอคอมพิวเตอร์ หรือ หน้าจอโทรศัพท์ สามารถช่วยลดรอยดำจากสิว ฟื้นฟูผิวจากปัญหาหลุมสิวให้ตื้นขึ้น
6 มีผลป้องกันเซลล์บาดเจ็บจากสารเคมีต่างๆ จากภาวะขาดออกซิเจน จากรังสี และจากโลหะหนัก คือBilirubin
7.มีฤทธิ์ต้านออกซิเดชัน Lipoic acid ป้องกันโปรตีน ลิปิดและ DNA มีฤทธิ์ทำลาย ROS ช่วยในการรีดิวซ์วิตามิน อี และซี ให้หวนกลับมาใช้อีก ป้องกันภาวะพร่องวิตามินทั้ง 2 มีฤทธิ์ chelation โดยจับกับเหล็กหรือ ทองแดงป้องกันการเกิด redox cycling
8.เป็นเอนไซม์ Catalase ต้านอนุมูลอิสระชนิดหนึ่งที่พบในเซลล์ โดยทำหน้าที่เข้าสลายพันธะทางเคมีของไฮโดรเจนเพอร์ออกไซด์ โดยจะทำปฏิกิริยาในน้ำ หลังทำปฏิกิริยาจะสลายไฮโดรเจนเพอร์ออกไซด์ (hydrogen peroxide, H2O2) ไปเป็น น้ำ (H2O) และก๊าซออกซิเจน (O2) ซึ่งร่างกายสามารถหมุนเวียนกลับไปใช้ประโยชน์ใหม่ได้อีก
9.เป็นเอนไซม์ที่ทำงานร่วมกันในการกำจัดสาร peroxides มีบทบาทสำคัญในการป้องกันอันตรายจากออกซิเดชัน คือ Glutathione peroxidase และ glutathione reductase